الکتریسیته، کلید ورود به دنیای مرفه عصر تکنولوژی
یقیناً کشف الکتریسیته جزو نقاط کلیدی در تکامل تاریخ بشریت بوده و زندگی تمام انسان‌ها را وارد مسیری جدیدی کرده است. بطور که تمام زندگی انسان‌های عصر حاضر، به جریان برق وابسته است. از زمانی که چشم باز می‌کنیم، وسایل وابسته به جریان برق مانند موبایل یا ساعت هوشمند در بیدار کردن ما نقش دارند و تا زمانی که چشم بر هم می‌گذاریم، در حال زندگی کردن در میان انبوهی از وسایل الکتریکی هستیم.
این وسایل، زندگی مرفهی را در تمام ابعاد برای ما به ارمغان آورده‌اند که شاید در تخیلات شاهان بزرگ‌ترین امپراتوری‌ها نیز در طول تاریخ نمی‌گنجید. برای مثال طبخ و گرم کردن لذیذترین غذاها در چند دقیقه یا نگهداری بلندمدت از آن‌ها بدون کاهش کیفیت، تنظیم دقیق دمای آب برای فعالیت‌های بهداشتی در چند ثانیه، دسترسی به میلیون‌ها موسیقی نواخته شده در سراسر دنیا، اطلاع یافتن از رخ‌دادهای سراسر دنیا در همان لحظه وقوع، سفر به اقصا نقاط دنیا در نهایت چند روز یا ارتباط با افراد دیگر در سراسر جهان، بخش کوچکی از رفاهی است که تکنولوژی برای انسان‌ها ارزانی داشته است.
انواع سیم و کابل برق، مسیر‌های انتقال الکتریسیته از منابع تأمین‌کننده آن به وسایل الکتریکی است. در نتیجه شناخت و انتخاب سیم و کابل مناسب با کارکرد مورد انتظار ما، با توجه به تورم افسارگسیخته چند سال اخیر و قیمت سیم و کابل، به حفظ و افزایش طول عمر وسایل الکتریکی، خدمات با کیفیت‌تر این ابزار و نهایتاً حفظ منابع مالی کمک بسزایی می‌کند.
برند البرز الکتریک نور(لینکو)
گروه کارخانجات البرز الکتریک نور در سال 1383 با تولید سیم و کابل باکیفیت، قدم در مسیر فعالیت حرفه‌ای گذاشت و با راهبرد تولید کالای با کیفیت، تبدیل به یک رقیب قدرتمند در بازار سیم و کابل مورد نیاز برای مخابرات شد. یکی از مزیت‌های بزرگ برند البز الکتریک، وجود تنوع قابل توجه در انواع سیم و کابل برق تولیدی است. بطوری که از آن میان می‌توان به کابل‌های افشان، مفتولی، قدرت، کواکسیال، ترکیبی، مخابراتی، شیلد دار، مقاوم در برابر آتش، کولر و کنترل و همچنین سیم‌های افشان، مفتولی، بندتخت و سخت هوایی اشاره نمود.
استانداردهای تأیید شده در محصولات البرز الکتریک
- شرکت توانیر
- استاندارد اتحادیه اروپا
- پژوهشگاه نیرو وزارت نیرو
- سازمان نظام مهندسی ساختمانی
- انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان سیم و کابل ایران
- Oxford Universal certificate
- انجمن کیفیت ایران
- ISO90012015
تعریف سیم و کابل
تعریف سیم
سیم‌ها به عنوان هادی شناخته می‌شود که در حالت طبیعی به دلیل انتقال جریان الکتریسیته خطرناک بوده و به وسیله پوشش عایق که از اطراف احاطه شده، محافظت می‌شود.
تعریف کابل
کابل، ترکیبی از هادی‌های انتقال‌دهنده‌ی جریان برق هستند که به وسیله‌ی غلافی پوشیده شده‌اند. در این کابل، جریان برق و ولتاژ هادی‌های درون کابل، با توجه به عایق کشیده شده بر روی آن به بیرون سرایت نکرده و اختلاف ولتاژ آن نسبت به سطح زمین برابر با صفر است. معمولاً هر کابلی از سه جزء تشکیل شده است که دارای سیم هادی حامل جریان بوده که ظرفیت تحمل حرارت بالا را دارد، غلاف محافظ هادی، سیمی خنثی برای تکمیل حلقه و سیم ارت است.
تاریخچه انواع سیم و کابل
صنعت کابل‌سازی، تقریباً عمری 130 ساله دارد. ایده تولید کابل‌های امروزی، به سال 1876 برمی‌گردد که سیمی مسی را به هم تابیده و با نوعی کائوچوی طبیعی(Guttapercha) روکش کردند. بطور کلی در آن دوران، ابتدا یک ماده عایق با خاستگاهی گیاهی را به دور یک رسانا پیچیده و آن را در دمای 130 الی 140 درجه سانتی‌گراد خشک می‌کنند. سپس آن را با مواد روغنی، رزین یا موم اشباع کرده و سرانجام با سرب روکش می‌نمودند. کابل تولید شده اولین جد کابل‌های امروزی بود. در ادامه و در سال‌های نخست دهه 1880، کابل‌های جدیدی ساخته شد که در برابر مواجه با آب، روکشی در نقش عایق داشتند.
دو شیوه ساخت کابل در جهان
برای ساخت یا استفاده از کابل، کشورهای جهان را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد. کشورهایی که از روش ساخت بریتانیا و اروپا پیروی می‌کنند و آن‌هایی که با روش طراحی در ایالات متحده آمریکا سازگار هستند.
شیوه ایالات متحده آمریکا
ایالات متحده و کشورهایی مانند فیلیپین یا کشورهای آمریکای جنوبی که در این امر تابع ایالات متحده هستند، از شیوه مشخصی برای ساخت و استفاده از کابل استفاده می‌نمایند. وجه مشخصه شیوه ایالات متحده، شبکه‌های توزیع هوایی است که بیشتر توزیع کابل را تشکیل می‌دهد. در این شیوه، زمینی کردن شبکه‌ها تنها در نواحی پربار که مساحت کمی دارند و همچنین بیشتر در قسمت‌های مرکزی شهرها و کلان‌شهرها انجام می‌گیرد. حتی در چنین موقعیت‌هایی هم شیوه توزیع برق زمینی در شیوه آمریکایی با شیوه کشورهای اروپایی متفاوت بوده و بیشتر از کابل‌های تک رشته‌ای استفاده کرده و آن‌ها را از یک کانال عبور می‌دهند. همچنین تولیدی‌های آمریکایی بر خلاف اروپایی‌ها، عایق‌های پلاستیکی را به عایق‌های کاغذی ترجیح می‌دهند.
شیوه بریتانیایی_اروپایی
در روش بریتانیایی_اروپایی، در نواحی مسکونی بیشتر از کابل‌های توزیع زمینی سه فاز استفاده می‌شود و همواره از بکار گیری دکل‌ها، سیم‌ها و ترانسفورماتورهای هوایی که در معرض دید باشند پرهیز می‌کنند.
تاریخچه سیم و کابل در ایران
شروع فرایند تولید سیم و کابل و ساخت کارخانه سیم‌سازی در ایران، تقریباً از سال 1345 آغاز شده است. از سوی دیگر یکی از واردکننده‌های اصلی سیم‌های رسانا به ایران، شخصی فرانسوی بود که کارخانه‌ای به نام C.E.E.M را تولید کرد. واژه فرانسوی سِ‌دوزم خوانده می‌شود که در میان مردم تبدیل به سیم شد و در نهایت جایگاه ویژه‌ای در نام‌گذاری رساناهای برقی یافت.
تمایز سیم و کابل
تفاوت اصلی میان سیم و کابل، در تعداد هادی‌های استفاده شده است. سیم تک هادی بوده و دارای تنها یک هادی است درحالیکه کابل‌ها از چندین هادی متعدد تشکیل شده‌اند. این ویژگی در تمام انواع سیم و کابل وجود دارد. جنس هادی‌های استفاده شده معمولاً از آلومینیوم یا مس است تا به راحتی جریان برق را از خود عبور دهد. معمولاً سیم‌ها دارای پوشش نبوده و پیچ خورده هستند. بعضی از سیم‌ها دارای لایه‌ی نازکی از PVC هستند.
هادی‌های موجود در کابل، به صورت موازی قرار گرفته و سپس به هم می‌پیچند یا متصل می‌شوند تا کیس واحدی را تشکیل دهند. برای ایمنی کابل‌ها، یک غلاف داخلی یا خارجی مورد استفاده قرار گرفته است.
همچنین به دلیل عایق‌های بیشتر بکار رفته در کابل‌ها، جریان با ولتاژ بسیار بالاتری را می‌توان از آن عبور داد.
شیوه اندازه‌گیری سیم و کابل
اندازه‌گیری قطر سیم یا کابل، با اندازه قطر آن صورت می‌گیرد. ابزار اندازه‌گیری سیم و کابل، میکرومتر نام دارد. البته که بدون ابزار اندازه‌گیری و به وسیله خط‌مش هم می‌توان قطر سیم را اندازه‌گیری کرد اما با استفاده از دستگاه میکرومتر، می‌توان اندازه قطر سیم و کابل را با دقت یک صدم میلی‌متر اندازه‌گیری کرد.
5 عدد از بهترین محصولات سیم و کابل
1- سیم افشان NYAF | البرز الکتریک نور(لینکو) | 1 رشته ای – 1/5*1
توضیحات
سیم‌های افشان، معمولاً از پراستفاده‌ترین سیم‌ها در حوزه انتقال نیرو هستند. جنس عایق پلی وینیل کلراید (پی وی سی)، انعطاف‌پذیری، دوام و هزینه به‌صرفه، باعث شد تا سیم و کابل افشان به یکی از پرمصرف‌ترین محصولات این حوزه تبدیل شود. البته که سیم‌های افشان با سطح مقطع این چنین، در میان انواع سیم و کابل صنعتی جایگاهی ندارند.
کاربرد
سیم‌های افشان در ساخت و ساز ساختمان‌های مسکونی و اداری کاربرد زیادی دارند. با توجه به سطح مقطع متناسب برای عبور جریان‌های مورد نیاز برای مصارف ساختمان‌های اداری و مسکونی، این سیم‌ها در کلید و پریز ساختمان‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایا
هادی تمام مس و عایق پی وی سی در محصولات افشان، باعث شد تا این محصولات، اعتماد را به خود جلب کرده‌اند.
معایب
عدم امکان عبور جریان‌های با ولتاژ بالا و امکان گرم شدن سیم، نامناسب برای محصولات پرمصرف مانند کولر گازی است.
2- کابل مفتول NYY | البرز الکتریک نور(لینکو) | 2 رشته ای – 1.5*2
توضیحات
این مدل از کابل دارای هادی با جنس مس نرم و دارای غلاف پی وی سی است. همچنین به دلیل اندازه سطح مقطع بخصوصی که دارد، در بسیاری از مصارف ساختمانی و صنایع کوچک به خوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد
کابل‌های دو رشته‌ای مفتولی، یکی از پراستفاده‌ترین کابل‌های برق بوده و هم در ساختمان‌های اداری و مسکونی و هم در بعضی صنایع کوچک بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایا
مزیت این کابل‌ها نسبت به کابل‌های افشان، مقاومت بیشتر آن‌ها در برابر ساییدگی و خوردگی بوده و در نتیجه از دوام بیشتری برخوردار هستند. همچنین قیمت به‌صرفه‌ای داشته و در برابر رطوبت مقاومت مطلوبی دارند.
معایب
این کابل دارای انعطاف‌پذیری چندانی نیستند.
3- کابل آلومینیومی 2 رشته ای | البرز الکتریک نور(لینکو) – 10*2
توضیحات
کابل مفتول 4*2 نیز از کابل‌های پراستفاده در مصارف سنگین‌تری نسبت به کابل مفتولی 1.5*2 است. استحکام باعث محبوبیت آن در بین کابل‌های مختلف شده است.
کاربرد
کابل مفتول 6*2 نیز از کابل‌های بسیار پراستفاده در ورود برق به واحدها و خصوصاً ساختمان‌های استفاده کننده از لوازم پرمصرف مانند کولرگازی است.
مزایا
استحکام، قیمت بسیار به‌صرفه و دوام بالا و همچنین کاربرد بسیار زیاد در واحدهای مسکونی و تولیدی، این محصول را به یکی از پرکاربردترین محصولات تبدیل کرده است.
معایب
از بزرگ‌ترین معایب این محصول، انعطاف‌ناپذیری آن بوده که باعث می‌شود تا در مصارفی مانند تابلوهای اعلانات یا ابزارهای تولیدی پرحرکت در خط تولید کم فایده است.
4- کابل نسوز سیلیکونی | برند یاقوت | ساده و شیلددار | 2 ، 3 و 4 رشته ای – ساده, 1.5*2
توضیحات
این کابل از دسته‌ی کابل‌های فشار ضعیف، دارای عایق سیلیکونی مقاوم در برابر حرارت و دو هادی فاز و نول است. عایق خاص این مدل از کابل‌ها، در برابر حرارت مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد و از حوادث بزرگ و جبران ناپذیر در فضای کاری و منزل جلوگیری می‌کند. همچنین با توجه به سطح مقطع مناسب این کابل برای مصارف خانگی، سازمانی و صنایع کوچک، کابل سیلیکونی 1.5*2 از فروش بسیار خوبی برخوردار است.
کاربرد
مصرف این محصول در منازل مسکونی، ادارات و صنایع تولیدی کوچک کاربردی است. باید توجه داشت که با توجه به سطح مقطع کم این محصول، در سیم و کابل صنعتی چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
مزایا
مقاومت این کابل در برابر شدت جریان الکتریسیته، دمای تا 250 درجه سانتی‌گراد، انعطاف‌پذیری قابل توجه، رطوبت و حتی سرما تا دمای منفی 60 درجه سانتی‌گراد نشان از ارزش و کارکرد بالای این محصول دارد.
معایب
معایب چندانی برای این کابل بر شمرده نشده است.
5- سیم ارت مفتول | البرز الکتریک نور (لینکو) | 1 رشته‌ای – 16*1
توضیحات
این مدل از سیم، با انتقال جریان برق اضافی به زمین، خطر برق‌گرفتگی ناشی از بی‌احتیاطی، نوسان در جریان برق یا حتی صاعقه را کاهش می‌دهد. در نتیجه کنار سیم‌های نسوز سیلیکونی، با کارکردی متفاوت ایمنی محیط را در برابر خطر آتش‌گرفتگی تأمین می‌کند. در نتیجه خانواده رساناهای ارت در سیم و کابل صنعتی کاربرد فراوانی دارد.
کاربرد
مورد استفاده در فضاهای پرخطر از نظر آتش‌سوزی و صنایع حساس
مزایا
نسبت به مدل‌های مشابه خارجی، از قیمت بسیار به‌صرفه‌ترین برخوردار است. همچنین تمام مس بوده و دارای عایق پی وی سی است.
معایب
معایب چندانی برای این محصول برشمرده نشده است.
سخن آخر:
یقیناً تمام افراد چه در زندگی کاری و چه زندگی شخصی، به صورت روزانه با سیم و کابل در ارتباط هستند. سیم و کابل جزو محصولاتی است که اکثر وسایل الکتریکی مورد نیاز برای زندگی روزمره به آن وابسته بوده و بر روی تمام جنبه‌های زندگی ما انسان‌ها اثرگذار است. در نتیجه شناخت آن‌ها و انتخاب بهترین انواع سیم و کابل، تأثیر بسیار زیادی بر انتخاب سیم و کابل مناسب و در نتیجه‌ی آن، کارکرد بهتر و بادوام‌تر وسایل برقی خواهد داشت. در این مقاله توضیحاتی درمورد سیم و کابل داده شد و در نهایت پنج محصول با کیفیت و پرکاربرد سیم و کابل برشمرده شد.