سیم و کابل
انواع سیم و کابل
سیم و کابل، ضروریترین اجزاء استفاده شده در سیستمهای برقی و ارتباطی بوده که با هدف انتقال سیگنال، دادهها یا نیرو مورد استفاده قرار گرفته است. سیمها از یک هادی انتاقلدهنده جریان برق تشکیل شدهاند. هادی به فلز رسانای درون سیم گفته میشود که جریان الکتریکی را از خود عبور میدهد.
سیمها ممکن است الزاماً دارای روکش عایق نباشند، البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که هادی لخت مسی معمولا جز در مواردی مانند ارتینگ(استفاده به عنوان سیم ارت برای حفاظت از برقگرفتگی)، کاربرد دیگری ندارد و در سایر موارد از سیم به همراه یک روکش عایق PVC استفاده میشود.
اما کابلها دارای چند هادی بوده و میتوانند روکشهای عایق متعددی داشته باشند که معمولاً یکی از آنها عایق PVC بوده و میتواند تا 5 روکش متفاوت داشته باشد. جنس هادی سیم و کابل اغلب از مس یا آلومینیوم است؛ البته که از قلع، سرب و حتی طلا استفاده میشود. اما این تنها تفاوت سیم و کابل نیست و در ادامه درمورد تفاوت و انواع هر یک بیشتر توضیح خواهیم داد.
تعریف سیم
سیمها، رساناهای الکتریکی هستند که دارای یک هادی و یک غلاف است. البته که تمام سیمها مانند ارتهای متصل به زمین لزوماً غلاف ندارند.
انواع سیم
سیمها، دارای چندین نوع مختلف هستند که 3 نوع مهم آنها عبارتاند از:
1- سیم خشک
سیم جامد شامل یک رساننده هادی بوده و معمولاً در سیمکشی برق ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. سیم جامد معمولاً در ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد.
2- سیم رشتهای
سیم رشتهای شامل چندین رشته سیم کوچکتر است که به هم تابیده شدهاند. سیم رشتهای انعطافپذیری بیشتری داشته و معمولاً در مواقعی که نیاز به خم شدن یا حرکت مکرر است، مورد استفاده قرار میگیرد.
3- سیم ایزوله شده (عایق شده)
سیم ایزوله شده، با عایقی غیررسانا پوشیده شده تا از برق گرفتگی و اتصال کوتاه جلوگیری کند.
قطر سطح مقطع سیم، واحد اندازهگیری آن است که به آن میلیمتر مربع گفته میشود. با همین شیوه کابلها نیز اندازهگیری میشوند.
از سیم در قطعات صنعتی مانند پین، لامپ و بسیاری دیگر از قطعات الکتریکی استفاده میشود. از سوی دیگر به دلیل توانایی کابل در انتقال برق با ولتاژ بسیار بالاتر و جریان عبوری با آمپر بیشتر، امکان پشتیبانی از بارهای الکتریکی، ارسال سیگنالهای مخابراتی و تحمل بارهای الکتریکی بسیار زیادی دارد. از کابل میتوان برای انتقال نیرو، حمل سیگنالهای الکتریکی یا انتقال سیگنالهای مخابراتی استفاده کرد.
تعریف کابل
کابلها تشکیل شده از رشته سیمهای جدا از هم هستند که در هم پیچیده یا به هم متصل میشوند و در نهایت به وسیله یک روکش عایق، پوشش واحدی ایجاد میکنند. هردو روکش داخلی و خارجی با هدف اطمینان از ایمنی کاربر ساخته میشوند.
انواع کابل
دستهبندی کابلها بسیار متنوعتر سیم است. از مزایای کابل برق، وجود تنوع بسیار زیاد است که در مقاله ” 15 مدل از انواع کابل صنعتی” میتوان به آن اشاره کرد. اما بطور خلاصه به سه کابل پر مصرف اشاره میکنیم.
- کابل کواکسیال
کابل کواکسیال شامل یک هادی مرکزی، لایه عایق، یک سپر فلزی و یک پوشش عایق خارجی است. این کابل بیشتر در اتصالات تلویزیون و اینترنت استفاده میشود.
- کابل اینتزانت (شبکه محلی کابلی)
این کابل برای اتصالات شبکه مورد استفاده قرار میگیرد. در این زمینه میتوان به کابلهای Cat7، Cst6 یا Cat5e اشاره نمود که با سرعت بیشتری نسبت به اینترنت و هزینه بسیار کمتر، اطلاعات را در منطقه محدودی منتقل میکنند.
- کابل فیبر نوری
در کابل فیبر نوری، دادهها با استفاده از سیگنالهای نوری از طریق رشتههای نازکی از فیبرهای شیشهای یا پلاستیکی منتقل میشوند.
- کابل انتقال نیرو
کابلهای انتقال نیرو برای انتقال انرژی الکتریکی در مسافتهای کوتاه یا طولانی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین اندازه سطح مقطع کابل با جریان انرژی الکتریکی در ارتباط بوده و هر چه سطح مقطع کابل بزرگتر باشد، میزان جریان با آمپر بیشتری را نیز منتقل میکند.
تفاوت انواع سیم و کابل
- غلافها و روکشهای چند لایه
کابلها معمولاً دارای روکشهای چند لایه بوده و هر کدام از این روکشها، برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. کاربرد روکشهای کابل در راستای محافظت از حرکت فیزیکی، فشار، حرارت، رطوبت و سیگنالهای الکتریکی یا مغناطیسی مورد استفاده قرار میگیرند. این روکشها میتوانند تا پنج لایه یا حتی بیشتر برسید.
- امکان عبور جریان با آمپر بالا و ولتاژ زیاد تا 63 کیلوولت
با توجه به وجود چندین رشته سیم و غلافهای متعدد، کابلها انتقالدهندههای فوقالعادهای برای انتقال نیرو بوده و قادر هستند تا برقهای نیروگاهی با ولتاژ بسیار بالا یا جریانهای شدید را در مسافتهای طولانی و بدون میرایی انرژی منتقل کنند.
- رشتههای سیم متعدد
کابلها دارای رشته سیمهای متعددی هستند که بسته به کاربردشان، تعداد رشتههایشان تعیین میشود. در نتیجه با کابلهای تکرشتهای، دورشتهای، سهرشتهای و چهاررشتهای مواجه میشویم.